Grammatik

Griechische Definition zu σχήμα

σχήμα το [sxíma] : 1α.η εξωτερική μορφή ενός σώματος, όπως αποδίδεται με το σύνολο των γραμμών του περιγράμματός του: σχήμα συμμετρικό / ασύμμετρο. Ωοειδές σχήμα προσώπου. Δύο αντικείμενα με ίδιο σχήμα αλλά με διαφορετικές διαστάσεις. Nαός σε σχήμα σταυρού / γραφείο σε σχήμα πι, που η βασική τους διάταξη μοιάζει με τα παραπάνω σχήματα. Εγκάρσιο σχήμα του εμβρύου, έμβρυο που έχει εγκάρσια θέση ως προς τον επιμήκη άξονα της μήτρας. β. (γεωμ.) β₁. τμήμα επιφάνειας που εξετάζεται ως προς τη μορ φή της περιμέτρου: Επίπεδα σχήματα είναι ο κύκλος, το τρίγωνο κτλ. β₂. στερεό σώμα που εξετάζεται ως προς τη μορφή της εξωτερικής επιφάνειάς του: Στερεά σχήματα είναι ο κύβος, ο κύλινδρος κτλ. γ. γραμμική παράσταση, σχέδιο: Ο πρωτόγονος άνθρωπος χάραζε στους βράχους διάφορα σχήματα. δ. (τυπ.) οι τυποποιημένες διαστάσεις ενός εντύπου, που αντιστοιχούν στον τρόπο με τον οποίο έχει διπλωθεί το φύλλο του τυπογραφικού χαρτιού: σχήμα όγδοο / δέκατο έκτο κτλ. || το μέγεθος ενός βιβλίου ως προς το ύψος και το πλάτος του: Bιβλίο μικρού σχήματος / σε σχήμα τσέπης*. 2. συνδυασμός και τυπική διάταξη των στοιχείων ενός συνόλου. α. συνεργασία δύο ή περισσότερων ατόμων με καθορισμένη και σταθερή σχέ ση: Nέα πολιτικά σχήματα θα προκύψουν μετά τις εκλογές. Θεατρικά σχή ματα. β. σύστημα ή θεωρία που αναφέρεται κυρίως στον πολιτικό, κοινωνικό ή πολιτιστικό τομέα: Aνανέωση των παλαιών ιδεολογικών σχημάτων. H υιοθέτηση του σχήματος πλουτοκρατία - εργατική τάξη, καθαρεύουσα - δημοτική, οδήγησε σε εσφαλμένη αντιμετώπιση του γλωσσικού ζητήματος. γ. (λογ.) σχήμα συλλογισμού, καθεμιά από τις μορφές που μπορεί να πάρει ένας συλλογισμός, ανάλογα με τις θέσεις που κατέχει ο μέσος όρος, ως υποκείμενο ή ως κατηγόρημα, μέσα στη μείζονα ή στην ελάσσονα πρόταση. 3. (γραμμ.) σχήμα λόγου, καθεμιά από τις αποκλίσεις που παρουσιάζει ο γραπτός ή προφορικός λόγος σχετικά με την κανονική σειρά ή με τη γραμματική συμφωνία των λέξεων, με την πληρότητα του λόγου ή με τη σημασία λέξεων ή φράσεων, όπως π.χ. το υπερβατό σχήμα, το σχήμα κατά το νοούμενο, το σχήμα παραλληλίας, το σχήμα κατ΄ εξοχήν κτλ. || (έκφρ.) (είναι) σχήμα λόγου, όταν χρησιμοποιούμε κυρίως το σχήμα υπερβολής ή το σχήμα μεταφοράς, για να δώσουμε έμφαση στο λόγο μας: Δεν έχω παπούτσια να φορέσω, σχήμα λόγου δηλαδή.

http://www.greek-language.gr